نیاشامیدن آب به مدت طولانی باعث خشکی دهان، تشنگی مفرط، سردرد، خستگی، سرگیجه، کاهش ادرار و غلیظتر شدن آن، ضعف ماهیچه، کاهش انعطاف پذیری پوست، گودی چشم، کاهش عرق، افزایش ضربان قلب، کاهش فشار خون، هذیان گویی، کاهش سطح هوشیاری، یبوست و سنگ کلیه می شود.
از عوارض روزه ضعف و افت فشار خون است و علائم آن افزایش تعریق، ضعف، خستگی، کم شدن انرژی، سرگیجه بهویژه هنگام برخاستن، ظاهر رنگ پریده و احساس افتادن است که این علائم بیشتر هنگام بعد از ظهر اتفاق میافتد
روزه در برخی از بیمارانی که دوزهای خاصی از استامینوفن را به صورت متناوب مصرف میکنند میتواند موجب مسمومیتهای استامینوفنی شود.
سردرد (محتملا نشی از کم شدن مایعات و کافئن بدن)، کم شدن آب بدن، و کم خوابی (ناشی از اختصاص ساعات طولانی به عبادت) برخی از عوارض منفی روزه در ماه رمضان هستند که البته تاثیراتی گذرا میباشند. بر اساس یک بررسی جامع، تحقیقات محققان نشان میدهد روزه باعث تغییرات قابل توجهی در سوخت و ساز بدن میشود، اما آنها تعداد کمی از مشکلات سلامتی ناشی از روزه را یافتهاند. این مطالعات حاکی از افزایش تحریک پذیری و بروز سردرد با بیخوابی و رخوت در موارد عدیدهای است. همچنین اختلال در تعادل مایعات در بدن از عوارض روزهاست اما به گفته? آنان، این اختلال هیچگونه اثرات زیانبخش ثابت شدهای بر بدن ندارد.
به گفته برخی پژوهشگران، گرچه روزه در ماه رمضان برای افرادی که از سلامتی جسمانی برخوردارند بی خطر است ولی کسانی به بیماریهای گوناگون دچار هستند باید با پزشک خود مشورت کنند و از توصیههای علمی در این زمینه پیروی نمایند.با این حال، بسیاری از کسانی که از روزه گرفتن معذور هستند، به دلیل رسوم محلی یا علل مختلف شخصی تصمیم به روزه گرفتن میگیرند.
روزه در ماه رمضان برای بیماران مبتلا به زخم معده در حالت کلی ممکن است خطرناک باشد. روزه موجب دفع بیشتر نسبت به حالت طبیعی هماتوکریت، کراتینین، سروم آلبومین، سروم اوره میشود، همچنین توانایی شناختی در طول زمان روزه کاهش یافته سردرد و بدخلقی نیز افزایش مییابد گروهی از محققان کمبود خواب که به خاطر سحری رخ میدهد را بیتاثیر نمیدانند. همچنین میزان مراجعه به اورژانس در ماه رمضان به طرز قابل ملاحظهای میان مسلمانان افزایش مییاب همچنین پژوهشی در الجزایر اشاره میکند که در روزهای عادی سال مردم در یک وعده مقادیر زیادی گوشت که کلسترین زیادی دارد ولی سبزیجات اندکی میخورند. این وضعیت در در ماه رمضان به بشترین حد خود میرسد، مردم برای بیش از ده ساعت در طول روز نمیخورند و نمیآشامند، و در بعد از ظهر بعد اش تا آن جا که بتوانند میخورند و میآشامند، و این منجر به غلیظ شدن صفرا میشود و محتملاً میزان ابتلا به سنگ کیسه صفرا افزایش مییابد.
پژوهشها نشان میدهد که میزان سروم کلسترول، تیروکسین و اسید اوره در خون به طرز قابل ملاحظهای افزایش مییابدروزهداری در روزهای تابستان بهدلیل طولانیبودن روزها و گرمای هوا منجر به کاهش اهدای خون میشود.
بنا بر پژوهش وحید ضیایی و همکاراناش روزه اسلامی موجب میشود تا میزان HDL و گلوکوز (چربیهای خوب) به طور قابل ملاحظهای کاهش یافته و میزان LDL (چربی بد) افزایش یابداما پژوهش دیگری توسط کمال محمود صالح منسی در ماه رمضان، کاهش قابل توجهی در LDL و افزایش قابل توجهی در HDL را نشان داد
مصرف قرصهای ضدبارداری برای تاخیر در عادت ماهانه در ماه رمضان، به دلیل کاهش مقدار آب موجود در خون فرد، میتواند باعث لخته شدن خون در مغز شود. علاوه بر روزه داری، نوشیدن آب کم و یا فعالیت زیاد که دفع بیشتر آب بدن را به همراه دارد، زمینه ساز خطر لخته شدن خون در مغز است.
یه گفته Jarvis «روزه آب» -که در آن فرد فقط مجاز به نوشیدن، آب، آب مقطر، یا آب میوه است- نه تنها بدن را پاکسازی نمیکند و به بدن استراحت نمیدهد بلکه با فشار بیشتر بر روی کبد باعث افزایش تجمع ترشحات سمی همچون اوره در خون میشود. هنگامی که بدن با کمبود انرژی مواجه میشود بدن طی فرایندی به نام کاتابولیسم شروع به شکستن ماهیچهها و دیگر بافتهای پروتئنی و تبدیل آن به انرژی میکند. کاتابولیسم در واقع نوعی «خود خوری» محسوب میشود که با تولید اوره و اسیدهای آمینه (به عنوان مواد فرعی) منجر به افزایش اسیدیته خون میشود. نتیجه? اسیدی شدن خون ضعف، خستگی شدید، کجخلقی، افسردگی، کاهش میل جنسی و احساس کسالت است. به عقیده وی، روزه آب علاوه بر سمی کردن خون با مواد اسیدی، مانع از دفع کامل آنها از بدن نیز میشود. روزه آب باعث از دست رفتن سریع آب، پتاسیم و سدیم میشود. کاهش آب بدن منجر به کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون خواهد شد که به سرگیجه، احساس ضعف و یا غش منتهی میشود. کمبود شدید پتاسیم منجر به بهم خوردن ریتم ضربان قلبی میشود. این افت تپش قلب حتی ممکن است در مواردی به مرگ بینجامد. کسانی که روزه آب میگیرند ممکن است همچنین به کمخونی، ضعف ایمنی بدن، آسیبهای کلیوی یا کبدی مبتلا گردند. همچنین آسیبهای معده-رودهای یا نارساییهای گوارشی میتواند تا چند هفته یا چند ماه ادامه داشته باشد. روزه خصوصاً برای کودکان خطرناک است. پروفسور دکتر ویلیام جارویس استاد بازنشته دانشکده پزشکی لوما لیندا(امریکا) ، متخصص سلامت عمومی معتقد است که «روزه آب» -که در آن فرد فقط مجاز به نوشیدن، آب، آب مقطر، یا آب میوه است- می تواند بسلامت آسیب برساند.روزه منجر به از دست دادن سریع آب ، سدیم و پتاسیم است. این کار سبب کاهش حجم خون می شود همچنین کم خونی، کاهش ایمنی بدن، پوکی استخوان ، صدمه به کلیه ، یا آسیب کبدی از عوارض دیگر روزه است.
در آیین زرتشت روزه گرفتن و نخوردن آب و غذا بخاطر اینکه باعث سستی بدن و عدم فعالیت مفید و کار روزانه میشود ناپسند میباشد. چون این موارد در آیین زرتشت نکوهیده شده و بی کاری و تن پروری بشدت نهی شدهاست و در وندیداد، فرگرد سوم فقره 33
مانویان دو نوع روزه داشتند که یکی از آنها دوروز کامل و دیگری از صبح تا غروب بود. و بر اساس شواهد نجومی زمانش تعیین میگشت. آنها عیدی نیز داشتند که در روز پایانی ماه روزه برگزار میشد. در آن تصویر مانی را در دست گرفته و به گناهان خود اعتراف میکرند، یک تخت یا کرسی برای مانی خالی میگذاشتند. آنان این عید را "بما" مینامیدند
«روزه» در اسلام عبادتی است که انسان برای انجام فرمان خدا از اذان صبح تا اذان مغرب تمام روزهای ماه رمضان از چیزهایی که روزه را باطل میکند خودداری نماید. در این دین مسافرین (با شرایطی خاص) از گرفتن روزه معاف هستند
در تقویم بهائی هر سال شامل 19 ماه 19 روز است. آخرین ماه از این سال، شهرالعلاء است که بهائیان در این ماه از طلوع تا غروب خورشید از خوردن و آشامیدن پرهیز کرده و روزه میگیرند. در این دین مسافرین (با شرایطی خاص) از گرفتن روزه معاف هستند
نوشته شده: ‹‹ … آن کس که سیر غذا میخورد، توانایی مییابد که نیایش بکند، کشاورزی کند و فرزندان به وجود آورد. جاندار از خوردن زنده میماند و از نخوردن میمیرد. ›› امابرای افراط نکردن در خوردن گوشت حیوانات روزهای دوم و دوازدهم و چهاردهم و بیست و یکم هر ماه زرتشتیان از خوردن گوشت پرهیز میکنند این چهار روز متعلق به چهار امشاسپند وهمن، ماه و گوش و رام که ازنگهبانان چهارپایان هستند میباشد.
گلوکز منبع اصلی تامین انرژی بدن است و برای سلامت مغز حیاتی است. هنگامی که بدن بیش از 4 تا 8 ساعت از دریافت گلوکز منع شود بدن به جای گلوکز از کبد ماده گلیکوژن که حالت ذخیرهای گلوکز است را استفاده میکند. در این وضعیت بدن بخشی از پروتین خود را نیز برای جبران کمبود سوخت مصرف میکند. این حالت تا حداکثر 12 ساعت میتواند ادامه داشته باشد. پس از آن بدن از گلیکوژن موجود در عضلات استفاده میکند و تا چند روز از این منبع به دوام خود ادامه میدهد. اگر همچنان گلوکزی به بدن نرسد بدن در این هنگام به سوزاندن چربیهای بدن روی میآورد. بدن چربیها را به کتن تبدیل میکند و کتن به عنوان سوخت مغز تا رسیدن گلوکز استفاده میشود
یه گفته Jarvis «روزه آب» -که در آن فرد فقط مجاز به نوشیدن، آب، آب مقطر، یا آب میوه است- نه تنها بدن را پاکسازی نمیکند و به بدن استراحت نمیدهد بلکه با فشار بیشتر بر روی کبد باعث افزایش تجمع ترشحات سمی همچون اوره در خون میشود. هنگامی که بدن با کمبود انرژی مواجه میشود بدن طی فرایندی به نام کاتابولیسم شروع به شکستن ماهیچهها و دیگر بافتهای پروتئنی و تبدیل آن به انرژی میکند. کاتابولیسم در واقع نوعی «خود خوری» محسوب میشود که با تولید اوره و اسیدهای آمینه (به عنوان مواد فرعی) منجر به افزایش اسیدیته خون میشود. نتیجه? اسیدی شدن خون ضعف، خستگی شدید، کجخلقی، افسردگی، که به عقیده وی، روزه آب علاوه بر سمی کردن خون با مواد اسیدی، مانع از دفع کامل آنها از بدن نیز میشود. روزه آب باعث از دست رفتن سریع آب، پتاسیم و سدیم میشود. کاهش آب بدن منجر به کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون خواهد شد که به سرگیجه، احساس ضعف و یا غش منتهی میشود. کمبود شدید پتاسیم منجر به بهم خوردن ریتم ضربان قلبی میشود. این افت تپش قلب حتی ممکن است در مواردی به مرگ بینجامد. کسانی که روزه آب میگیرند ممکن است همچنین به کمخونی، ضعف ایمنی بدن، آسیبهای کلیوی یا کبدی مبتلا گردند. همچنین آسیبهای معده-رودهای یا نارساییهای گوارشی میتواند تا چند هفته یا چند ماه ادامه داشته باشد. روزه خصوصاً برای کودکان خطرناک است. پروفسور دکتر ویلیام جارویس استاد بازنشته دانشکده پزشکی لوما لیندا(امریکا) ، متخصص سلامت عمومی معتقد است که «روزه آب» -که در آن فرد فقط مجاز به نوشیدن، آب، آب مقطر، یا آب میوه است- می تواند بسلامت آسیب برساند.روزه منجر به از دست دادن سریع آب ، سدیم و پتاسیم است. این کار سبب کاهش حجم خون می شود همچنین کم خونی، کاهش ایمنی بدن، پوکی استخوان ، صدمه به کلیه ، یا آسیب کبدی از عوارض دیگر روزه است
در آیین زرتشت روزه گرفتن و نخوردن آب و غذا بخاطر اینکه باعث سستی بدن و عدم فعالیت مفید و کار روزانه میشود ناپسند میباشد. چون این موارد در آیین زرتشت نکوهیده شده و بی کاری و تن پروری بشدت نهی شدهاست و در وندیداد، فرگرد سوم فقره 33 نوشته شده: ‹‹ … آن کس که سیر غذا میخورد، توانایی مییابد که نیایش بکند، کشاورزی کند و فرزندان به وجود آورد. جاندار از خوردن زنده میماند و از نخوردن میمیرد. ›› امابرای افراط نکردن در خوردن گوشت حیوانات روزهای دوم و دوازدهم و چهاردهم و بیست و یکم هر ماه زرتشتیان از خوردن گوشت پرهیز میکنند این چهار روز متعلق به چهار امشاسپند وهمن، ماه و گوش و رام که ازنگهبانان چهارپایان هستند میباشد.
روزه در سایر ماهها غیر از ماه رمضان بجز روزهایی که روزه در آنها حرام به شمار میرود، مستحب است.[23]
در اسلام در چند مورد روزه گرفتن حرام است:
غیر از موارد بالا روزههای حرام دیگری نیز وجود دارند که در رسالهها یا کتب مفصله ذکر شدهاند.
روزه روز عاشورا، و روزی که انسان شک دارد روزه عرفهاست یا عید قربان، مکروهاست.